dinsdag 16 december 2008

Overleg met Johan op 8 december 2008

In het overleg met Johan is helder geworden wat precies de bedoeling is van de stap waar we nu mee bezig zijn. Het versterken van de bewijslast begint natuurlijk bij 'Hoe ziet die bewijslast er dan uit?'

Een e-portfolio dat gebruikt wordt als beoordelingsinstrument moet in principe laten zien:
  1. Welke competenties worden beoordeeld in het assessment?
  2. Welke indicatoren horen hierbij? (rekening houdend met het operationele niveau)
  3. Welke bewijzen horen bij deze indicatoren? Hoe valide zijn ze?
  4. Wanneer is er sprake van een sterk bewijs?
Pas als deze vragen beantwoord zijn en we dus een lijst hebben met mogelijke bewijzen die in het e-portfolio kunnen worden opgenomen, dan pas kunnen we een keuze maken.

zondag 23 november 2008

Eerste concrete stappen bij de Pabo

Hoe kunnen we de bewijslast in de eP van studenten versterken met multimedia? Samen met Johan Weterings en Hans vd Heijden uitvoerig enkele portfolio's van studenten bekeken en toen bleek dat de Pabo het portfolio zowel voor ontwikkeling als als beoordelingsinstument gebruikte. Dat lijkt enigszins verwarrend op het moment dat je op zoek gaat naar wat is nu het bewijs waarvoor.

Een aantal onderwerpen stonden in dit overleg centraal:
1. Beoordeling versus begeleiding: beoordelaars ook tegelijk coach?
2. Welke bewijzen moeten worden opgenomen in het eP voor het assessment?
3. Wanneer is een bewijs valide?

De eerste concrete stappen in het project worden genomen. Om een beeld te krijgen van welke bewijslast aangevoerd kan worden voor welke competentie, wordt er nu een lijst opgesteld met competenties en de daarbij horende indicatoren..Een eerste idee is om studenten zich mbv een filmpje te laten voorstellen..


Geplande volgende bijeenkomst:
8 december, 10.30-12.00 uur, plaats Xplora (backoffice).

woensdag 5 november 2008

Ontwikkelingen bij de Pabo

De werkelijkheid lijkt ons in te halen. Dat we in het project de keuze hebben gemaakt om de kennisbasis van de Pabo te expliciteren is gebleken een goede keuze te zijn geweest. 27 oktober 2008 is het rapport 'Werken aan kwaliteit' verschenen. In dit project moet de kennisbasis van de Pabo worden vastgesteld per vak, gelegitimeerd en gevalideeerd door het werkveld. Verder dient de kennisbasis digitaal toegankelijk te zijn en moet er plan voor implementatie en incorporatie komen in het cursusjaar 2009-2010 in curricula en studiegidsen en opname in het OER. Verder zal er in de eerste fase van het project een programma van eisen voor de toetsinfrastructuur als gezamenlijk project van de Pabo's en tweedegraads opleidingen komen, een pva voor de inhoudelijke vulling van kennistoetsen, de legitimering van toetsen en zal de normering worden vastgesteld.


De volgende rapporten en agenda's zijn aanleiding geweest voor dit project:
'LeerKracht' (commissie Leraren, Rinnooy Kan)
'Over de drempels met taal en rekenen' (expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen (commissie Meyerink)
'Meesterschap' (reactie HBO-raad op rapport van Rinnooy Kan, maart 2008)
Kwaliteitsagenda 'Krachtig Meesterschap' (staatssecretatis, september 2008)


Deze ontwikkeling is vanochtend besproken en er is gekeken naar de consequenties voor ons project. Afgesproken is dat we ons vooral gan richten op HOE de Pabo, Breda hiermee zal omgaan. Hans bljft de ontwikkeligen nauwgezet volgen, o.a. door zitting te nemen in de resonansgroep van de Pabo's. Andere in het projectplan KV (verrijking eP met multimedia, kennisdeling en kennisconstructie in een Wiki door leerteams, werkveld en docenten) genoemde resultaatvoorstellingen krijgen nu voorrang. In januari krijgen deze onderdelen op een studiedag expliciet aandacht en zullen docenten van de Pabo hierbij betrokken worden.
Verder zijn de volgende afspraken gemaakt:
  • Hans vraagt aan Johan Weterings voor de volgende vergadering. (rol eP binnen de Pabo, inbreng bij multimediale verrijking van het eP)
  • A3 komt met concept-voorstel over PLE (leeromgeving 3.0)
  • vergadering frequentie hoger en aanpak concreter
volgende vergadering: 20 november 14.00 uur, locatie Pabo

woensdag 8 oktober 2008

Hoe leren levenlangleerders(LLL) op dit moment?

In Scienceguide geeft het volgende artikel een overzicht.....

Doorakkeren over de PLE

Met Jan Snijders en Ronald een brainstorm sessie gedaan hoe een academie/opleiding meer rekening kan houden cq. gebruikmaken van de PLE van studenten. Welke indicatoren kunnen opleidingen hiervoor gebruiken?

Al pratende kwamen we op een beeld waaruit in een overzicht helder kan worden waar welke leeractiviteiten plaatsvinden. In een assenstelsel formeel-informeel leren de ene as vormt en beinvloedbaar-niet beinvloedbaar (controle) de andere as kunnen de leeractiviteiten van een curriculum gepositioneerd worden. Duidelijk wordt dan op welke leeractiviteiten we als onderwijsinstelling invloed kunnen uitoefenen en of het gaat over formeel of informeel leren. We zijn er allemaal van overtuigd dat studenten heel veel op een informele wijze leren (buiten de school) Hoe krijgen we hier een beeld van en hoe kunnen we dit benutten?

We waren het er allemaal over eens dat hier nog verder over doorgepraat moeten worden en hebben een vervolgafspraak gemaakt.

woensdag 1 oktober 2008

Afspraken, stand van zaken

Vandaag overleg met Ronald en Hans,

Onderwerpen van gesprek waren:
  • projectplan programma Onderwijsontwikkeling/KV
  • een eerste versie rondom het expliciteren van de vakinhoudelijke kennisbasis van de pabo (Hans)
  • beeldvorming PLE (verwijzing in delink in deze blog naar de presentatie van Graham Attwell)
Afspraken:
  • outcome projectplan aanpassenen doorgeven aan Anita
  • Hans past de eerste versie van het stuk over de kennisbasis van de pabo (het wat) aan en plaatst (versie 01 en 02 )op community Kennisverankering (Blackboard)
  • Adri en Ronald akkeren nog even door over de beeldvorming van de PLE van studenten en hoe de opleiding hier mee om moet/kan gaan
  • Adri en Ronald maken een figuur die inzicht geeft over het project (het wat, het hoe)
  • moment volgend overleg: 5 november 2008

woensdag 24 september 2008

Multimediaal Kanaal

Er komt een kanaal dat beelden uitzendt van leerkrachten en hun beroepspraktijk. Het kanaal wil interactie tussen leerkrachten op gang brengen en levert een constante bijdrage aan de verder professionalisering van het leraarschap. Een van de initiatiefnemers is de stichting Beroepskwaliteit Leraren (SBL).

Meer info: zie blog 'Digitaal leren'

donderdag 18 september 2008

Jongeren geen meester van technologie

Tijdens onze vorige bespreking hadden we het erover dat de Google-generatie helemaal niet zo goochem is. Wilfred Rubens verwijst naar een rapport dat hierover gaat: 'Student shortcomings - Anything but Master of Technology.

http://wilfredrubens.typepad.com/wilfred_rubens_weblog/2008/09/jongeren-geen-meester-van-het-technologisch-universum.html

dinsdag 16 september 2008

Wiki als werkplaats

'Bij Applied Science werken studenten samen via een Wiki aan onderzoeksverslagen. Deze manier van werken/leren maakt de voortgang een stuk inzichtelijker en stelt de studenten en docent in staat elkaar direct feedback te geven. HAN-docent Martijn van der Bruggen vertelt. '

  • Wat was de aanleiding?
  • Wat levert het op?
  • Samenvatting?
  • Wat is goed of leerzaam?
  • Wat vinden de gebruikers?
  • Adviezen aan anderen

Lees verder...

donderdag 11 september 2008

Beeldvorming PLE en aanpak Kennisbasis

Kort besluitenlijstje van de bijeenkomst an 11 september:
Ronald en Adri gaan werken aan de beeldvorming rond PLE. Hoe ziet die Personal Learning Environment van studenten van nu eruit? Wat gaat er naar verwachting de komende 5-10 jaar veranderen? Hoe moeten we als Pabo omgaan met de PLE's van studenten? Wat wordt de rol van docenten? 
Allemaal vragen die beantwoord moeten worden om te kunnen komen tot een keus van wat gaan we nu aanpakken binnen het project.
Een aardig beeld over PLE's wordt ons voorgeschoteld door Graham Attwell. (zie links in deze blog)
Daarnaast gaan zij een eerste aanzet geven tot de beeldvorming rond de Wiki (wat willen we er mee, hoe zou de wiki eruit kunnen zien?)

Hans gaat werken aan heo we binnen de Pabo de kennisbasis geexpliciteerd kunnen krijgen.

Adri Vraagt een community voor het project kennisverankering aan bij Bert Leene


Volgende afspraak: Woensdag 1 oktober, plaats Xplora

woensdag 10 september 2008

Wat gaat het project Kennisverankering voor de Pabo opleveren?

Mijn eerste beelden hierbij zijn:

  1. Een beschrijving van de vakinhoudelijke kennisbasis van de Pabo.
  2. Een Wiki die door de leerteams (studenten, docenten en werkveld), maar ook door alumni gebruikt wordt als digitaal platform voor communicatie, kennisconstructie en digitaal platform voor intervisie.
  3. Aantoonbaar meer aandacht van de opleiding voor de PLE van studenten (hoe leert de nieuwe generatie studenten en hoe speelt de opleiding hierop in?)
  4. Aantoonbaar beter en intensiever gebruik van multimediale toepassingen door studenten om de bewijslast in het eP te versterken.
  5. Een digitale bank met kennisobjecten die de Pabo in het curriculum gebruikt.

maandag 8 september 2008

Workshop Kennisverankering voor LIC medewerkers

Dinsdag 2 september hebben we (A3 en Ronald) in het kader van de kennisdeling op dinsdag ochtend een workshop georganiseerd met als onderwerp Kennis verankeren: Wat is het? Waarom zouden we het doen? En hoe dan?

Doel van de workshop was in eerste instantie kennis delen: ervoor zorgen dat collega's een idee krijgen van waar we mee bezig zijn en daarnaast was de workshop een try-out voor de workshop op 13-11-2008 van het programma SpotLICht, een reeks van themabijeenkomsten op het gebied van onderwijsinnovatie.

De workshop was een succes. De actieve werkvorm die we gekozen hebben was voor een aantal medewerkers inspirerend en duideljk werd dat niet iedereen met het begrip 'kennis' uit de voeten kon. Het lijkt daarom wijsheid om in een volegnde workshop te beginnen met een werkdefinitie van kennis. Daarnaast liepen de beelden die de LIC medewerkers hadden bij het werkwoorden verankeren uiteen maar sloten voor een belangrijk deel aan bij onze eigen beelden!

Het idee om te beginnen met het activeren van het subjectief concept werd deze keer overgeslagen i.v.m. technische problemen met de laptop... Volgende keer wel doen!

De interpretatie van de uitkomsten van de workshop volgen nog!

woensdag 3 september 2008

Vijf stappen van impliciet naar expliciet

Getipt door Rudi die het boek van Kessels leest om meer te weten te komen over de Socratische methode, als middel tijdens de intervisiebijeenkomsten.

Uit: Kessels, J. Socrates op de markt. Filosofie in bedrijf. Uitgeverij Boom

'In de ogen van Nonaka en Takeuchi's The knowledge creating company is de belangrijkste techniek om nieuwe kennis in een groep te genereren het omzetten van stilzwijgende kennis van de groep in expliciete kennis. Zij onderscheiden vijf fasen in dat proces:
  • Participeren in stilzwijgende kennis: de leden van een groep praten met elkaar over hun ervaringen en ontwikkelen daardoor een gemeenschappelijke kijk op hun werk en een gemeenschappelijke manier van doen (socialisatie).
  • Vorming van concepten: wanneer er eenmaal een gemeenschappelijke kijk is ontstaan, kan de groep deze proberen te articuleren via dialogen, gezamenlijke reflectie en de ontwikkeling van cruciale concepten. 'Zo'n dialloog kan conflicten en onenigheid teweegbrengen', schrijven de auteurs, 'maar juist dat conflict brengt medewerkers ertoe hun bestaande uitgangspunten in twijfel te trekken en hun ervaringen op een andere manier te gaan bekijken.' Metaforen en analogieën spelen daarbij een belangrijke rol.
  • Het legitimeren van concepten: dit is het proces waarin bepaald wordt of de nieuwgevormde concepten werkelijk de moeite waard zijn voor de organisatie en de samenleving (wat gebeurt aan de hand van kwantitatieve en kwalitatieve criteria).
  • Een 'archetype' bouwen: een aldus gelegitimeerd concept wordt omgezet in een model, schema of prototype.
  • Verspreiding van kennis: het concept wordt 'uitgezaaid' in andere lagen van de organisatie.'

woensdag 27 augustus 2008

Eerste overleg bij de Pabo

Voor de vakantie het begrip beter verankeren van kennis verkend. Vandaag in onze eerste bijeenkomst gehad over welke speerpunten voor de Pabo belangrijk zijn. Hans formuleert de concept resultaatvoorsdtellen voor de Pabo als volgt:

  1. Beschrijving van de kennisbasis voor de pabo (studenten, docenten en werkveld). Verkenning (waar hebben we het dan over?), inventarisatie en vastleggen. Hierbij ook toetsing en beoordeling.
  2. Digitale persoonlijke leeromgeving (PLE, Personal Learning Environments) Hoe gaan studenten nu en in de toekomst om met allerlei digitale middelen. Hoe wordt kennis al dan niet vastgelegd.Wat gaat dat betekenen voor de opleiding. Te denken valt hierbij aan Weblog, Wiki, Hyves en Facebook, Google app, etc.
  3. Bewijsmateriaal in het digitaal portfolio. Hierbij denken we m.n. aan de verrijking van het materiaal. Inhoudelijk beter, betere bewijslast. Video- en audiomogelijkheden etc.
  4. Leren van en met elkaar. Onderzoeken van mogelijkheden tot een zgn. digitaal platform. We doen ervaringen op met Gemengde leerteams. Ook onderzoeken of er binnenschools mogelijkheden zijn.
  5. Beschikbaar stellen en ontsluiten van algemene content. Er is algemene 'JIT' (Merrienboer). Hoe kunnen we beter en slimmer omgaan met algemene content. Hoe, waar, wanneer gaan we met algemene informatie om. Moet bv. alles beschikbaar zijn?

    - Voorstellen worden SMART geformuleerd.

    - Eind september definitieve voorstellen

    - Inrichten van een kenniskring

    - Onderwijscommissie als resonansgroep


Volgend overleg: donderdag 11 september, 9-11, Xplora

dinsdag 8 juli 2008

Projectleidersoverleg

Agenda:
  1. Overleg programmamanagers
  2. Projectaanvraag
  3. Samenhang tussen de verschillende projecten uit het programma onderwijsontwikkeling

Ad1:
  • urenregistratie dient beter te worden bijgehouden
  • per 1 september gaat de LIC Wiki definitief de lucht in: 22 augustus wordt een go/no go gegeven op de zaken die er dan op staan
  • engelstalige versie Onderwijsvisie
  • spotLICht bijeenkomsten gedegen voorbereiden om ons als LIC zo goed mogelijk te profileren
Ad 2:
  • er komt vanuit het LIC 1 projectaanvraag voor Onderwijsontwikkeling
  • zo precies mogelijk de uren inschatten die nodig zijn om samen met een academie tot een vooraf vastgelegd product te komen

Ad 3:
  • Rode draad voor alle projecten uit het programma Onderwijsontwikkeling:
    • Leven Lang Leren
    • min of meer 'cyclische' volgorde: KV->Div->Leerlab->Beoordelen
    • de lerende student centraal

donderdag 3 juli 2008

Verkennend gesprek met PABO

Vandaag een eerste verkenning beter kennis verankeren binnen de Pabo. Aanwezig zullen zijn Hans van der Heijden, Ronald Spruit en mijn persoon.

Doel van de bijeenkomst:
  • accenten/prioriteiten KV Pabo helder krijgen
  • wat gebeurt er nu al t.a.v. KV bij de PABO?
  • wat moet het project de Pabo gaan opleveren?
  • wanneer is de Pabo tevreden?
  • rollen en verwachtingen helder krijgen
  • inplannen eerste werkbijeenkomst (ontwerp)
  • helderheid over aanpak/organisatie (pilot/integrale aanpak)
  • welke rol spelen SBL competenties?
  • wat kunnen we doen met lerarenweb
  • Wiki over kennis rondom onderzoeksvaardigheden

woensdag 2 juli 2008

Strategie KD voor Avans

A3 legt contact met Frans Jespers (Social Studies Breda), Anita met AGZ

Doel:
  • hoe kijken zij aan tegen onderstaande strategie?
  • namen van hen verkrijgen van collega's die hier wellicht in geïnteresseerd zijn.

vragen:
  1. Voor AGZ: zijn ze geintersseerd in KD en in congres over KD in de verpleeggkunde Z(zie mail Timo)
  2. Welke docenten moeten we benaderen binnen Avans? (input Frans en AGZ)
  3. Academie consultants inschakelen bij mogelijke werving (voorlichting maken)
  4. Met Jan (eL) en Hanneke (professionaliseren) contacten
  5. September: bijeenkomst met belangstellenden beleggen en strategie vaststellen

dinsdag 1 juli 2008

Antwoord Jan-Willen (ASB)

Hij heeft het onderwerp Kennisverankering nog niet met de OC kunnen bespreken vanwege alle jaarplan activiteiten. Hij gaat proberen het voor de afronding van het jaar nog op de agenda te zetten. Als dit niet lukt geeft hij het in ieder geval mee aan zijn opvolger.

maandag 30 juni 2008

Op bezoek bij Timo ter Berg deel 2

Het bezoek aan Timo ter Berg was inspirerend. Zowel Anita als ik zagen diverse mogelijkheden voor Rationale. Timo gaf aan bereid te zijn een workshop of een presentatie te geven indien we dat wilden. Besloten is alles nog eens goed op een rijtje te zetten en af te wegen wat onze volgende stap zal zijn. Enkele belangrijke punten uit ons gesprek:
  • Rationale komt wellicht beschikbaar via SURF en zal dan ongeveer per student zo'n €60-70 gaan kosten.
  • Timo legt op dit moment de laatste hand aan een nederlandstalige handleiding/instuctie/oefeningen. Boekje gaat ongeveer €14-15 kosten
  • Timo geeft, op onze vraag naar succesfactoren voor implementatie voor KD, aan dat hij ons een checklist zal toesturen via de email
  • Anita stuurt Timo een artikel over het ontbreken van bewijs dat KD zou leiden tot een betere verpleegkundige. (Thelma Riddell. MScN, RN, COHN(C), Critical Assumptions: Thinking Critically About Critical Thinking)
    • Er ontbreekt onderzoek dat KD kan worden aangeleerd en dat KD klinische competenteis verbetert.
    • er ontbreekt een betrouwbaar meetinstrument om KD te meten bij nursing
Ja, we willen in het project Kennisverankering, graag naar evidence based pratices en dus willen we ook de effecten van KD graag meten. Maar hoe? We gaan eens op zoek naar criteria! Vooralsnog lijkt mij dit iets voor het project KV bij ASB en Pabo....

dinsdag 24 juni 2008

Op bezoek bij Timo ter Berg

25 juni gaan Anita en ondergetekende op bezoek bij Timo ter Berg, de 'geestelijk vader' van Rationale, een software pakket (lijkt veel op Mindmanager, dat ondersteunend kan zijn bij bijvoorbeeld:

  • leren redeneren
  • leren analyseren
  • leren groeperen
  • een essay plannen
Timo heeft als docent filosofie evaring met studenten in zijn lessen en schrijft op dit moment een gebruikershandleiding voor studenten. Zelf denk ik dat het hier gaat om basisvaardigheden waarover elke HBO-student zou moeten beschikken. ASB heeft grote interesse getoond! (alle beroepen waar veel gerapporteerd moeten worden hebben hier baat bij!) De kwaliteit van de scripties zou omhoog kunnen gaan. Studenten zouden dan bij de aanvang van hun curriculum het pakket moeten leren gebruiken en het idee zou dan moeten zijn dat alle vakken uit het curriculum waat gerapporteerd moeten worden van dit pakket gebruik maken.
De volgende vragen willen we graag beantwoord hebben of aandachtspunten besproken:

  1. hoe wordt het pakket gebruikt?
  2. wat zijn de ervaringen tot dusver?
  3. implementatie in het onderwijs, hoe aanpakken?
  4. welke condities?
  5. welke successen tot dusver?
  6. tool voor selfregulated learning?
  7. kloppen onze beelden?
  8. kosten?
Zeer benieuwd naar de uitkomst!

maandag 23 juni 2008

Stand van zaken

ATM:
Inmiddels is er uitgebreid overleg geweest met de directie van ATM en een presentatie over Kennis Verankeren gegeven voor de curriculumcommissie van Tilburg en Breda. De presentie had het karakter van een schets van het brede pallet aan mogelijkheden die kunnen bijdragen tot het beter verankeren van kennis. De reacties van de commissieleden op de presentatie waren positief. N.a.v. de presentatie zagen ze diverse mogelijkheden. De eindconclusie: heel interessant, maar nu even niet. Helaas is tijd die nog beschikbaar is voor het nieuwe studiejaar te kort zullen de eerste initiatieven richting kennis verankeren mogelijk in de tweede helft van het komend studiejaar plaatsvinden.

AB&I:
Ook hier is uitvoerig gesproken met directie en de 'Leading Coalition'. Zij zagen niet, indien kenns beter verankeren beprekt blijft tot DLC, hoe het project Kennisverankering een toegevoegde waarde kon geven. Ze gaven er uitdrukkelijk de voorkeur aan om kennis verankeren te koppelen aan digitale learning content (DLC). Daarom is hier besloten dat de betrokkenheid beperkt zal blijven tot advies bij de implementatiefase van het project DLC.

Juridische Hogeschool:
Bij de JH wordt expliciet aandacht besteed aan kennismanagement. Het is daarom des te jammer dat we met het project kennisverankering hier niet op kunnen aansluiten. Mogelijk dat dat in een latere fase alsnog kan.

PABO:
Dit is de enige academie die besloten heeft zeker mee te doen. Eind juni zijn de eerste verkenningsgesprekken met Hans van der Heijden van de PABO.

donderdag 22 mei 2008

Google Apps en de 7 dingen die je ervan moet weten

Google Apps is een voorbeeld van web 2.0 software die op dit moment echt furore maakt. Ook binnen de projectgroep Social Software gaan we de mogelijkheden ervan exploreren. Deze link verwijst naar de 7 dingen die je zou moeten weten over Google Apps volgens de redacteuren van EDUCAUSE's Learning Initiative (ELI).
Met Google Apps heb je de beschikking over communicatietools (Gmail, Google Talk, en Google Calendar), productiviteitstools (Google Docs: text files, spreadsheets, en presentaties), een aan te passen startpagina (iGoogle), en Google Sites (om webpagina's te maken). Het faciliteert samenwerking, peer review van werkstukken en het gezamenlijk creeeren van kennis.

ICT Fundament voor vernieuwing
'Onder deze titel brengt de Wetenschappelijk Technische Raad van SURF zijn vijfde trendrapport uit. Veertien auteurs geven hun visie op de door hen geconstateerde trends en de gevolgen die deze volgens hen kunnen hebben of zouden moeten hebben voor het hoger onderwijs. De kern van dit trendrapport wordt gevormd door de constatering dat deze keer niet zozeer de techniek centraal staat, maar de wijze van gebruik van het toenemende aanbod.'

In de bijdrage een interessant stukje over de student als kenniswerker:

Studenten als kenniswerkers
Het werk zal voor de universitaire student vaak (maar niet alleen) het karakter hebben van wetenschappelijk onderzoek, voor de hbostudent ligt het accent meer op professioneel werk. Zowel universitaire als hbo-studenten bereiden zich echter voor op een rol als kenniswerker. Kenniswerk vindt plaats in een kennisorganisatie in multidisciplinaire of multiprofessionele teams, waar gewerkt wordt aan de ontwikkeling van kennisintensieve, innovatieve resultaten.
De kenniswerker heeft daarbij een grote verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het resultaat. Tijdens het kenniswerk wordt ook permanent geleerd: door competentieontwikkeling (ontwikkeling van ‘tacit knowledge’) en door kennisontwikkeling (ontwikkeling van expliciete kennis). Dit leren maakt het de kenniswerker zelf en de lerende kennisorganisatie mogelijk ‘het beter te doen’ en ‘te innoveren’. ICT is in al deze activiteiten en resultaten geïntegreerd.
Dit kenniswerk vindt in toenemende mate plaats met behulp van ICT.

De website is mooi vormgegeven en biedt veel informatie: http://www.wtr-trendrapport.nl/

woensdag 23 april 2008

'Docenten durven ICT-vraag niet te stellen in de klas'

Ingrid Mulder, lector Human Centered ICT aan de Hogeschool Rotterdam, houdt zich bezig met onderzoek naar hoe mensen werkelijk omgaan met ICT. "Elektronische leeromgevingen bestaan, maar mensen gebruiken ze niet. Waarom lukt het niet? Als zoiets wordt opgedrongen, doen mensen het alleen omdat het moet. In ons instituut leren wij studenten om methoden niet te gebruiken omdat het moet, maar alleen als ze die methode de beste vinden."

Het artikel bevat interssante informatie voor de projecten Kennisverankering en Social software..

Hier wat ze hierover zegt in Scienceguide

dinsdag 22 april 2008

Emotie en Leren

Auteur: Ruth Palombo Weiss
Tijdschrift:
HRM-select
Jaargang/nr: 2000, Vol. 2, 82-89 (8)


Samenvatting

Jarenlang waren emoties 'out of the picture' in onderwijsland, maar tegenwoordig kan het weer. Ruth Palombo Weiss maakt hier dankbaar gebruik van met dit artikel dat zich geheel focust op dit onderwerp.
Inleidend komen de vooroordelen over emoties als zijnde 'indringers in het bastion van de rede' aan bod en wordt een verband gemaakt tussen cognitie en emotie. Twee verbanden worden verder uitgewerkt. Allereerst worden emoties die we tijdens het leerproces voelen ingepast in onze herinnering van die ervaring. Positieve emoties leiden vaker tot een leermoment. Ten tweede activeert emotie aandacht en leidt aandacht tot leren, herinneren en probleemoplossen. Zonder emotionele prikkeling geen leren.
Het resultaat van deze bevindingen is een aantal adviezen aan docenten. Zorg ervoor dat leerlingen emotioneel betrokken zijn bij wat ze willen leren. Zorg voor een mysterieuze en verrassende sfeer en gebruik humor. Wek vertrouwen bij leerlingen door te beginnen bij wat ze al weten. Probeer een niet-dreigende sfeer op te zoeken. Hierbij kunnen zelfs de omgeving van het leermoment en de toon waarop een docent spreekt van belang zijn.

In dit artikel wordt op systematische wijze de rol van emotie bij leren doorlopen. Allereerst theoretische invalshoeken, dan conceptuele conclusies en uiteindelijk gevolgen voor de praktijk. Nergens krijg je het idee dat dit artikel een uitputtend overzicht geeft over de rol van emoties en dat is dan ook niet het doel van de schrijver. Veel eerder wil hij ons laten nadenken over emoties d.m.v. enkele voorbeelden uit de literatuur. De bedoelingen van de schrijver komen eigenlijk in de eerste zin van het artikel het best naar voren 'Emoties mogen weer.'

Interessant boeken en artikelen in dit verband:

Een combinatie van Social Software en e-Learning noemen voortaan We-Learning!

We-Learning: Social Software and E-Learning, Part II
Eva Kaplan-Leiseron
January 2004
Learning Circuits

This article takes a look at software tools that are still in the future for e-learning adoption, such as stage two collaboration technology (known as open source), social networking software, proximity tools, and virtual worlds. But can these tools really spread to the education sphere? Some examples of this happening already are examined. Indeed, although many of these tools are being developed and adopted by members of younger generations, a few good visionaries – of any age – are needed to find more innovative and effective uses for e-learning.

Available in full text at: http://www.learningcircuits.org/2004/jan2004/kaplan2.htm

Al wat ouder, maar toch zeer actueel!

The human element in eLearning
eLearning Australia
Book Reviews
Upcoming Events -
AIMIA National eLearning Roadshow

The Human Element in eLearning

Feelin’ Groovy
Lisa Currin
16 December 2003
eLearn Magazine

Our brains are hard-wired to remember – to learn – things that are connected to intense emotions.

“First there is emotion; after that comes cognition,” explains Frank Thissen, Professor for Multimedia Didactics and Intercultural Communication at the University of Applied Sciences in Stuttgart, Germany. “You know exactly what you personally did on September 11, 2001, because there is a link to a very intensive emotion.”

Thissen, who is in the midst of a large research project studying the role of emotion in e-learning, says that while negative emotions tend to make us remember data and details clearly, positive emotions help us remember more complex things. For that reason, an e-learning experience that doesn’t engage our emotions is unlikely to hold our interest – or leave us with much long-term learning.

“For teaching to be effective, cognition and emotion must work together,” says Don Norman, Professor of Computer Science and Psychology at Northwestern and co-founder of Nielsen Norman Group. He says four elements must be present for an e-learning experience to be successful:

  1. Strong motivation: Structured around a problem the students really care about.
  2. Positive encouragement: Efforts are rewarded.
  3. The social factor: Teamwork or continual feedback and interaction.
  4. Stress: A great focus-booster.


We-Learning: Social Software and E-Learning
Eva Kaplan-Leiseron
15 December 2003
Learning Circuits

Early e-learning traded technology for human interaction. Now, the personal element is being added back in. New social software tools borrowed from business and the younger generations combine tech and touch for the best of all possible world (including virtual ones).

Some social software tools are just around the corner – they’re being used already in the work world and are starting to be adopted for e-learning – they include:

  • Instant messaging
  • Collaborative workspaces
  • Blogs
  • Expert management software.

Available in full text at: http://www.learningcircuits.org/2003/dec2003/kaplan.htm

Een goed voorbeeld van zoals de 'etalage' van het LIC er uit zou moeten zien!

Een voorbeeld voor het LIC! Zo zouden we ons kunnen profileren!Hanovatie site

Workshop Kennisverankering op de onderwijsdag 2008

PowerPoint presentatie workshop

Verslag resultaten workshop

maandag 21 april 2008

Voorgesprek AGZ

Vanmiddag hebben Jan Snijders en ik een voorgesprek gevoerd met Engelien Calis en Ruud van Aart van AGZ. We hebben de mogelijkheden van DLC binnen AGZ verkend. Voor hen is het project interessant wanneer het aansluit bij de eigen speerpunten, te weten: innoveren onderwijs, professionaliseren en internationaliseren. Voor AGZ is de verbinding met het project Brein&Leren al gemaakt. Wat in het gesprek naar voren kwam was dat je met behulp van digitale leerinhouden beter aan kunt sluiten bij diverse leerstijlen van studenten., maar als we hierover doorpraten zijn er vast nog veel meer verbindingen te maken. Wat betekent leren in de 21e eeuw?

Een tweede aanknopingspunt is het feit dat AGZ een nieuwe opleiding Verpleegkunde in Den Bosch gaat starten. Het zou mooi zijn als digitale leerinhouden ingezet kunnen worden om werkvormen aan elkaar over te dragen. Om zo efficiënt mogelijk te kunnen werken.

Een derde aanknopingspunt is een mogelijke verbinding met het Elisabeth Ziekenhuis. Daar hebben ze een compleet digitaal leerplein ontwikkeld. Wat betreft verpleegkundige handelingen staat dat leerplein vol digitale content. Het zou natuurlijk geweldig zijn als we via deze weg een link kunnen leggen met de beroepspraktijk. Ook of vooral vanuit Kennisverankering. De beroepspraktijk die een bijdrage levert aan de contentontwikkeling en die ook toegankelijk maakt aan het onderwijs. Dit laatste ga ik onderzoeken. Engelien heeft mij een telefoonnummer en een e-mailadres gegeven van een contactpersoon. Wordt dus vervolgd...

Een vierde aanknopingspunt is de studie-ochtend van aanstaande donderdag die we samen met AGZ organiseren. Het gaat over videogebruik in het onderwijs. Docenten zullen zich afvragen: "Hoe en wat nu verder?" Het project 'Kennisverankering en DLC' zou een mooi vervolg kunnen zijn.

Een vijfde aanknopingspunt is de enquête die Marjon de Koning samen met Ruud van Aart heeft opgezet ter voorbereiding van de studie-ochtend. Uit de analyse ontstaat het beeld dat docenten van AGZ beginnend gebruik maken van eLearning. Ze zijn matig bekend met de verschillende toepassingen van eLearning die zij in hun onderwijs kunnen gebruiken en hebben (overduidelijk!) behoefte aan nadere ondersteuning bij het gebruik van meerdere eLearning toepassingen.

Een zesde aanknopingspunt is het onderzoek van Marjon over de professionalisering van docenten op het gebied van eLearning. Zij geven aan behoefte te hebben aan goed bruikbaar digitaal leermateriaal.

Een zevende aanknopingspunt is de ontwikkeling van de nieuwe opleiding. De onderwijsontwikkelgroep maakt daarbij gebruik van het 4C/ID-model waarbij de authentieke leertaken worden ondersteund met ondersteunende informatie, Just in Time informatie en deeltaakoefeningen. Het digitaliseren van deze informatie en oefeningen biedt mogelijkheden ter ondersteuning van het leerproces van de student.

Een achtste aanknopingspunt is natuurlijk datgene wat Jeroen Alessie al doet bij de opleiding van Fysiotherapie. Een prachtig voorbeeld van de ontwikkeling van digitale leerobjecten.

Een negende aanknopingspunt is het zoeken naar engelstalige content als onderdeel van de Internationalisering van het onderwijs. Je kunt dichtbij beginnen. Momenteel volgt een groep docenten Engelse cursus.

Een tiende aanknopingspunt is...

Ruud van Aart was de beoogd projectleider, maar Ruud zit bij de managementopleiding. Deze is overgegaan van AGZ naar ADT. Het idee is dan ook geopperd om ADT als derde academie te benaderen voor het project. Dan kan Ruud projectleider blijven.

donderdag 17 april 2008

Studenten helpen werkdruk docenten verlagen

Ondersteund door een computerprogramma zijn studenten prima in staat de vragen van medestudenten aan docenten te beantwoorden. Hierdoor kan de werkdruk van docenten aanzienlijk verlaagd worden.

Dat stelt Peter van Rosmalen in zijn proefschrift Supporting the tutor in the design and support of adaptive e-learning. 'Bovendien vinden studenten het leuk en zinvol werk. Het mes snijdt dus aan twee kanten!' Vrijdag 18 april 2008 promoveert hij bij het Onderwijstechnologisch expertisecentrum van de Open Universiteit Nederland te Heerlen.

http://www.ou.nl/eCache/DEF/1/96/259.html

woensdag 16 april 2008

Google site Kennisverankering

Klik op de link en je wordt doorgeschakeld naar de Google site over Kennisverankering

Workshop Kennisverankering Op de onderwijsdag van 17 april

‘Kennis verankeren: Hoe doe je dat?’

Workshopleider Adri Verhoosel van het LIC

In de onderwijsvisie van Avans (Avans verbindt mensen, creëert kennis) neemt kennis een prominente plaats is. Het gaat hier over beroepskennis, fundamentele kennis (samen de ‘body of knowledge’), metakennis en ervaringskennis. Ook het proces van ‘kennis maken’ staat in deze visie centraal!

Het leer- innovatiecentrum van Avans Hogeschool werkt samen met enkele academies aan modellen en instrumenten om de kennisbasis van opleidingen beter te verankeren. Het gaat hierbij niet alleen om het ontwikkelen van instrumentarium, maar wellicht nog belangrijker: hoe gaan we hier binnen de opleiding mee om.

Vragen hierbij rijzen zijn.:

  • Hoe kun je integrale kennisgebieden beschrijven die dekkend zijn voor de betreffende opleiding? (b.v. uitgaan van competenties die centraal staan in het curriculum)
  • Wat kan de rol zijn van social software?
  • Hoe verankeren we de noodzakelijke kennis in mensen? (docenten, studenten)
  • Hoe toetsen we de verankering van het kennisniveau? (op niveau van het individu en het curriculum)

Graag willen we samen beelden die er tot dusver zijn met u delen.

Inleiding (A3) (WAT):

  1. Aandacht voor KENNIS (zie kranten, BON, gevoel bij docenten, zie beleidsnotities, Dijsselbloem) Vaak Wat en het Hoe door elkaar gehaald. Dit is in de Onderwijsvisie van Avans goed uit elkaar gehaald. Deze visie is een product van docenten, directies en LIC. Zij hebben met name in deze visie zowel KENNIS als de rol van de docent weer op de kaart gezet. Deze visie ligt onder het project Kennisverankering
  2. Wat zegt die onderwijsvisie over kennis? Plaatje KENNIS toelichten.
  3. Tijdens de instituutsaudit zal academies dan ook gevraagd worden wat ze met deze onderwijsvisie gedaan hebben. Belangrijk document dus voor alle academies en opleidingen. (exemplaar kan worden meegenomen)
  4. Project Kennisverankering in het programma Onderwijsontwikkeling adhv plaatje Onderwijsontwikkeling -> Kennisverankering.
  5. Doel van de workshop:
    1. Zicht krijgen op wat er moet gebeuren om tot betere kennisverankering te komen binnen mensen en binnen curricula.
    2. Discussieren over stellingen en formuleren van do’s en dont’s voor het project.
    3. Geeltjes met Do’s en dont’s op flappen laten plakken.
    4. Beelden delen met elkaar adhv site over Kennisverankering..

Streven:

iedereen gaat weg met of een nieuw idee, of een nieuw contact of je hebt nu een goed beeld van wat we onder kennis en kennisverankering verstaan of …..

  1. Toelichting werkvorm en opdracht workshop door Ronald (HOE).

Opdracht voor de deelnemers:

1. Kies een stelling die gerelateerd is aan jouw eigen onderwijspraktijk en die je het meest aanspreekt of raakt.

2. Breng de stelling die je gekozen hebt in bij je groep en leg uit binnen je groepje waarom je juist voor deze stelling gekozen hebt.

3. Formuleer het advies over de gekozen stelling voor de projectgroep in termen van do’s and dont’s.

Ronald legt uit wat we als projectgroep verder gaan doen hiermee.

Wij zijn tevreden wanneer:

  1. iedereen hier weggaat met een nieuw idee, een nieuw contact of een nieuw…..of indien medewerkers hun academie warm krijgen voor dit project.
  2. als onze eigen ideeën en beelden zijn aangevuld dan wel uitgebreid.

Stellingen voor de workshop op de Onderwijsdag 2008:

1. Met het huidige aantal contacturen binnen het curriculum kun je nooit tot efficiënte kennisverankering komen.

2. Het probleem van kennisverankering is dat docenten geen helder beeld hebben van de kennisbasis van het beroepsprofiel waarvoor ze opleiden.

3. Het verankeren van actuele beroepskennis kan alleen doordat docenten en studenten samen met het werkveld kennis ontwikkelen en delen.

4. Kennisverankering is een continue proces waar de docent systematisch aandacht aan moet besteden.

5. De (ervarings)kennis van ‘oudere’ docenten binnen Avans moet benut worden.

6. Alleen doordat docenten aansluiten bij de persoonlijke studeerstijl van studenten zal kennis beter beklijven bij de student.

7. Alle docenten dienen te beschikken over de meest actuele kennis van het beroep waar ze voor opleiden.

8. Diversiteit aan beschikbare leermiddelen zorgt voor een betere verankering van kennis bij de student

9. Of kennis voldoende verankerd is kun je alleen controleren door te toetsen.

10. ICT toepassingen zijn onontbeerlijk bij het beter verankeren van kennis

maandag 7 april 2008

Wiki over onderzoek op de Pabo?

Vandaag bleek in de projectgroep onderwijsvernieuwing van de Pabo dat er behoefte is aan een duidelijke omschrijving van hetgeen de afgestudeerde van de Pabo moeten weten en kunnen ten aanzien van onderzoek (en de onderzoekende houding). De idee is om dit vast te leggen in een wiki. We zouden zo'n wiki als prototype kunnen ontwikkelen als voorbereiding op de kennisverankering waar we bij de Pabo binnekort mee starten. Adri en Ronald zien jullie mogeljkheden?

donderdag 3 april 2008

Afspraken 3 april

  1. Adri werkt verder aan het bijstellen van het projectvoorstel.
  2. Ronald en Adri verkennen de mogelijkheden van Google Sites.
  3. Ronald en Adri bereiden workshop voor de Onderwijsdag van Avans voor.
  4. Anita maakt een opzet voor een brochure om het programma Onderwijsontwikkeling en de projecten daarbinnen beter te profileren naar Avans en het LIC.
  5. Het gesprek bij de ATM en de ervaringen van Ronald met AB&I zijn aanleiding om te komen tot een aantal aandachtspunten die in de intake-gesprekken met de academies moeten worden meegenomen. Aandachtspunten zijn:
    • het probleem dat opgelost gaat worden moet duidelijk zijn
    • de rol en het commitment van de directie
    • docenten dienen voldoende ICT-vaardig te zijn
    • verantwoordelijkheden van zowel academie als LIC dienen helder te zijn
    • communicatielijnen moeten helder zijn
    • facilitering vanuit de academie moet helder zijn.

  • Tot slot:
    • Ronald doet verslag van de svz bij het project DLC en zijn ervaringen tot dusver bij AB&I. Naar aanleiding van de discussie rondom de begrippen kennisobject en leerobject wordt door Anita het 4C/ID model uitgelegd. DLC kan een rol spelen bij b.v. bij het aanbieden van JIT. Hoe de link vanuit dit model naar het verstevigen van de kennisbasis eruit gaat zien is nog niet helemaal helder. Bovendien maken de meeste opleidingen binnen Avans geen gebruik van dit model!

woensdag 2 april 2008

Maandag 31 maart en dinsdag 1 april zijn Anita en ondergetekende naar het VELON congres 2008: Kennis-Maken geweest. Het congresthema was: ‘kennis en kenniscirculatie’. Dit thema betreft zowel de ontwikkeling en transfer van kennis op Universiteiten, op Hogescholen en in het onderwijsveld als de interactie tussen deze velden. VELON is de beroepsvereniging van opleiders van leraren. Het was een interessant congres en we hebben daar inspiratie opgedaan voor verschillende aspecten van het programma Onderwijsontwikkeling. In de eerstkomende bijeenkomst van de projectgroep zal ik daarover rapporteren. De inspiratie gaat in ieder geval zover dat het projectplan Kennisverankering aangepast kan worden.... Alle lezingen en presentaties komen beschikbaar op de VELON site. Houd bovenstaande link dus nauwlettend in de gaten!

Een voorproefje: Inspiraties voor het betere verankeren van kennis door het bijwonen van het VELON congres 2008: KennisMaken

  • Key-note speaker (RJ Simons)
    • VAL: wat doen we aan Virtual Action Learning? (Jos Baeten uitnodigen?) Wat zijn de mogelijkheden om VAL in te zetten als instrument bij een betere kennisverankering
    • Nestoraat: het beter verankeren van metakennis door de ervaringen van medewerkers van Avans beter te benutten.(inspireren, coaching, adviseren)
    • Nieuwe vormen van leerbegeleiding ondersteund met ICT beter benutten en CoP’s hiermee ondersteunen! Samenwerking zoeken met het onderzoek van RJ Simons.


  • Workshop over 3C-didactiek: context-concept-competentie (Sanneke Bolhuis, Dorien Doornebos/Quincy Elvira, Quinta Kool, Fontys)

Concepten hangen aan een context (vb. project ziekenhuismaatijden VMBO.

Idee: docentenwerkplaatsen inrichten (docenten, studenten en werkveld participeren!) en deze combineren met CoP’s, Dus een werkvorm voor CoP’s door ICT ondersteund!

  • Taalcompetenties voor alle docenten: Om meer gevoel te krijgen bij het begrip taalcompetentie. (sluit aan bij 3c-didactiek) . a. Het leren van nieuwe woorden = het leren van nieuwe concepten.b. Nieuwe woorden leren gaat beter door het aanbieden van een context waarin het woord gebruikt wordt. Niet apart benoemen of herhalen: dit is een….c. Taal is nodig om kennis te maken
  • Posters:
  • Thea van Lankveld: VU Amsterdam over succesfactoren CoP’s (poster wordt digitaal gemaild)
  • Leen Paredis, Helicon Hogeschool: Woorden verdwijnen- Beeld blijven: beelden beklijven veel beter/ leren onthouden met beelden!
          • Meer met beelden werken
          • Brochure maken voor het programma Onderwijsontwikkeling
          • Link naar DLC!
          • Idee voor dinsdagochtend LIC?

dinsdag 1 april 2008

Beste collega's,
dit bericht ontving ik via Scienceguide. Ik denk een belangrijke.

http://www.scienceguide.nl/article.asp?articleid=105156#intro

donderdag 27 maart 2008

Link naar wiki Digitale Learning Content

Vanuit het project 'Digitale Learning Content' ben ik bezig met de vulling van een wiki. De wiki is bedoeld als middel om tot gezamenlijke kennisconstructie te komen rond de 10 kernvragen. De doelgroep is de docent.

Het adres van de wiki: http://avans-dlc.pbwiki.com/

Innovatief leren met jongeren

Binnen het project zetten we Social Software in bij de verankering van kennis. Dat bracht mij op de gedachte dat de Onderwijsraad eind 2007 een brochure heeft uitgebracht met als titel 'Alternatieven voor de School'. In het tijdschrift OI van de Open Universiteit maakt prof. dr. Rob Martens melding van een hoofdstuk in de brochure van Guus Wijngaards (lector E-learning aan Hogeschool INHOLLAND in Rotterdam) over 'Innovatief leren met jongeren (H. 7, p.141-155). Het essay van Wijngaards gaat over het kenmerken van jongeren in hun digitale wereld, de gevolgen voor leren en enkele voorbeelden.

Een tweede reden waarom ik op deze brochure kwam was het verslag van het gesprek van Anita en Adri over de wensen van ATM.

De brochure: http://www.onderwijsraad.nl/uploads/pdf/alternatieven_voor_de_school.pdf

maandag 17 maart 2008

Presentatie David Merrill

Op 16 februari 2006 vond een masterclass plaats over het ontwikkelen van herbruikbare leerobjecten. Deze masterclass met emeritus hoogleraar David Merrill was de eerste in een nieuwe serie masterclasses georganiseerd door de Digitale Universiteit. Het onderwerp was "how to design effective learning material in relation to re-usability".
De presentatie is te bekijken via de website via de Community Onderwijsontwikkeling van de Digitale Universiteit.

Eerste deel presentatie
Tweede deel presentatie
Derde deel presentatie

Na David Merrill gaven de DU-projectleiders Jan Rasenberg en Ivo van den Berk elk in tien minuten toelichting op hun projecten. Alle presentaties zijn te vinden op de eLearning themasite van Surf.

donderdag 13 maart 2008

N.a.v. symposium Kennis maken Avans Pabo (12-03-08)

Workshops in het kader van het symposium ‘Kennis maken’ Pabo Avans
12 maart 2008

Tijdens het symposium ‘Kennis maken’ op de Pabo Avans heb ik een tweetal workshops gevolgd.


1) De canon van het geschiedenisonderwijs
Er werd gevraagd aan een aantal groepjes wat ze het meest bijgebleven waren van de geschiedenislessen op de lagere school?
Hier kwamen verschillende onderwerpen aan bod. Vervolgens werd er gevraagd welk onderwerp er zeker in de canon zou moeten staan. WOII en ontdekkingsreizen kwamen hier onder meer in terug.

De didactische werkvormen die het beste effect hadden gehad waren excursies (het echt zien, beleven) en vertellen (de kracht van verhalen).

Aanbevolen websites zijn:
www.anno.nl (de geschiedenis van vandaag)
www.novacarta.nl (onder meer met bordspel)
www.tijdsbeelden.nl (spel)


2) Verhalend ontwerpen in aardrijkskunde
Hier werd door de docent aardrijkskunde een verhaal voor kinderen van groep 3 verteld waarin verschillende elementen van aardrijkskunde zitten zoals:
Handel drijven, staatsvorming, indeling van ruimte, plattegronden.

Het bleek dat het (samen) verzinnen van verhalen een krachtige werkvorm is waarbij kinderen met fantasiefiguren voldoende distantie creëren, maar voldoende betrokken zijn en waarbij je moeilijke onderwerpen kunt uitleggen.


Vertalend naar het project Kennisverankering:

Didactische werkvormen:
- binding (herkenning)
o verhalen vertellen aan studenten (kracht van verhalen, inspireren)
o excursies (door studenten laten) organiseren (zelfontdekkend leren)

- keuze onderwerpen:
Opleidingen hebben veel ruimte om vanuit hun beroepscompetentieprofiel keuzes te maken in thema’s en onderwerpen (binnen de driehoek: student-docent-werkveld).
Hoe die keuze gemaakt wordt, op grond van welke criteria is daarbij niet altijd transparant.

De cognitieve flexibiliteitstheorie van Spiro

De cognitieve flexibiliteitstheorie (‘cognitive flexibility theory’) van Spiro en zijn groep, gaat er van uit dat het er bij leren vooral om gaat flexibel om te springen met voorkennis. Het gaat hen daarbij niet om voorkennis op een bepaald terrein maar om allerlei verschillende typen voorkennis die ook nog eens voor iedereen verschillend is en kan zijn. Centraal in de cognitieve flexibiliteitstheorie is het begrip representatie. Dit betreft de wijze waarop kennis en vaardigheden zijn neergeslagen (gerepresenteerd) in het geheugen. Dezelfde kennis en vaardigheden kunnen op een beperkt aantal plaatsen en op een beperkt aantal manieren worden gerepresenteerd of juist op veel plaatsen en op veel manieren. Spiro’s centrale veronderstelling is nu dat het zaak is om, met name ten behoeve van geavanceerde kennisverwerking in slecht gestructureerde domeinen, representaties zo uitgebreid, complex en flexibel mogelijk te laten zijn.
Geavanceerd leren is vooral een kwestie van flexibel gebruik maken van eerder verworven kennis en vaardigheden. Op hoe meer verschillende manieren nieuwe kennis en vaardigheden gekoppeld kunnen worden aan eerder verworven kennis en vaardigheden, hoe flexibeler de nieuwe representaties. Wat er nu typerend gebeurt in beginnend leren is dat die representaties juist gekoppeld worden aan één type voorkennis en daardoor juist rigide worden gemaakt (om het leren te vergemakkelijken). Er wordt bijvoorbeeld een koppeling gelegd met één bepaald type analogie of er wordt een verbinding gelegd met één bepaald domein van toepassing. Ook worden nuanceringen zoveel mogelijk vermeden om duidelijkheid te verkrijgen en om structuur te bieden.
Hoewel zo misschien het beginnend leren wordt vereenvoudigd, wordt het geavanceerde leren bemoeilijkt en beperkt. Spiro en zijn groep verwachten hierbij vooral veel van moderne technologieën. Zij ontwikkelden leeromgevingen gebaseerd op hypertext (een systeem waarmee in computers en andere media zeer flexibele verbindingsroutes kunnen worden gemaakt), waarmee leerlingen dwars door complexe leerstof kunnen gaan aan de hand van praktijkcasus. Het leerproces waarvan zij het meest verwachten is het flexibel door leerstof dwarrelen op basis van eigen vragen en eigen activiteiten (‘criss-crossing’), vergelijkbaar met het doorkruisen en verkennen van een landschap. ‘ .... revisiting the same material, at different times, in rearranged contexts, for different purposes, and from different conceptual perspectives.’ (Spiro, Feltovitch, Jacobson & Coulson, 1991, p. 28).
De leerling moet met andere woorden tegelijkertijd iets hebben van de toerist die een bestaand landschap op zijn gemak verkent vanuit zijn eigen belangstelling en van de pionier die nieuwe paden durft te betreden (vergelijk Stroomberg, Thijssen, Simonis-Tabbers & Coonen, 1991). De kunst van het onderwijzen is de leerling zoveel steun te geven bij deze ontdekkingsreizen dat er voortgang blijft optreden zonder dat die steun het zelf-ontdekken en het verkennen gaat frustreren.

Hier hebben we volgens mij een belangrijke link met het project Digitale Learning Content. Door een collectie met digitale leerobjecten toegankelijk te maken, maak je het mogelijk om het onderwijsleerproces flexibeler in te richten en daarmee is beter aan te sluiten bij de voorkennis van studenten. Overigens is dit niet de enige link. Een verzameling digitale leerobjecten kunnen meerdere onderwijsambities ondersteunen. Voor meer informatie hierover: zie de wiki in uitvoering over Digitale Learning Content (DLC)

woensdag 12 maart 2008

Afspraken eerste gesprek met academies

De volgende afspraken zijn gemaakt:
  1. 18 maart a.s. met Harrie de Werd (ATM) in Breda.
  2. 9 april met Jan en Peter (resp. ABCT en ABM) in Tilburg.
Afgesproken met Anita contact op te nemen met Ron ten Kortenaar (AFM, den Bosch) omdat we ook graag een financiele academie bij het project willen betrekken.

maandag 10 maart 2008

Afsprakenlijst vergadering van 6 maart

  1. Maarten brengt de community Onderwijsontwikkeling/Kennisverankering op orde.
  2. Adri mailt in het vervolg de voorlopige agenda een dag voor de vergadering.
  3. Adri stuurt een verslagje van de bijeenkomst van het gesprek met de Pabo op naar Nicole en Theo.
  4. Anita plaatst info over het 4C/ID model op de blog kennisverankering.
  5. De trekkers van de projecten uit het programma Onderwijsontwikkeling komen een keer bij elkaar om te komen tot een gezamenlijk model van aanpak en na te gaan hoe we zicht krijgen op de onderlinge beinvloeding van de projecten binnen het programma onderwijsontwikkeling.
  6. Anita gaat een bijeenkomst organiseren om de visie op leren en onderwijs toe lichten, speciaal voor diegene die niet van dichtbij bij de herijking van de onderwijsvisie betrokken is geweest.
  7. ATM en AB&I hebben belangstelling getoond voor het project kennisverankering. Zij krijgen een uitnodiging voor een gesprek (format Pabo-gesprek).
  8. Ronald heeft het Innovatium (Rotterdam) bijgewoond (zie eerder bericht). Hij zoekt nog wat meer informatie en achtergronden op over Spirow en plaatst de resultaten van deze zoek-vind tocht op deze blog.
  9. Over het gebruik van Blackboard, de blog en het CS is het volgende afgesproken:
    1. de blog is in principe de plaats waar ideeen kunnen worden uitgewisseld en de verslagen van de bijeenkomsten na te lezen zijn etc etc. Een probleem is dat in de blog niet gelinkt kan worden naar documenten.
    2. Afgesproken is nu dat alle documenten in het CS geplaatst worden en dat zowel vanuit de Bb community en als vanuit de blog hiernaar gelinkt kan worden.
    3. Bb zal gerbuikt worden voor meer statische zaken en de blog met name voor het proces.

woensdag 5 maart 2008

Congressen en symposia

Op 12 maart 2008 presenteert de Pabo van Avans Hogeschool zich op een symposium onder het motto 'Partner in kennis' Keynote-speaker is Jozef Kok met een lezing over 'Kennis maken met elkaar' Verder kun je deelnemen aan een aantal workshops (voor beschrijving zie de homepage van Avans)
Ton Bruining neent afscheid als lector Competentiegericht en vraaggestuurd leren en zal ter gelegenheid hiervan zijn boek 'De logica van vraaggericht leren' aanbieden.

Tot slot van dit bericht nog een adresje van Eky, om de congressen en seminars te vinden over ons onderwerp.

Over Wiki's gesproken

Belangrijk bij het in de lucht brengen van een Wiki is vooraf na te denken over het doel van de Wiki (wat wil je ermee?) en hoe houden we de Wiki 'levend'. De functionele eisen die we aan de Wiki stellen hangen hier nauw mee samen. Om tot een goede keuze te komen is dit een handige site!
Een Wiki in de lucht brengen is niet zo moeilijk. Het wordt een ander verhaal als we de Wiki 'levend' willen houden m.a.w. betekenisvol houden.

Digitale leerobjecten in de Onderwijskunde

Aan de Universiteit van Utrecht worden leerobjecten intensief ingezet in de cursus Ontwerpen van leersituaties. Gijsbert Erkens vertelt erover tijdens het Innovatium 2008. In eerste instantie was het de bedoeling om meer los te komen van het studieboek. Dat vond Gijsbert te klassiek en te beperkt. Zijn vraag was: Hoe kun je kennis eenvoudiger en op verschillende manieren overdragen? Het gaat om het verrijken van de theorie en het aanbieden van kennis vanuit de ideeën van multiple representations. Zo kun je leren vanuit een boek, maar ook via een interview met een ontwerper, een samenvatting, een puzzel of van mede-studenten. Gijsbert noemt de cognitieve flexibiliteitstheorie van Spiro (1988) als wetenschappelijke inspiratiebron. Het aanbieden van leerstof zorgt voor een betere beklijving (verankering) van kennis.

In onze weblog eLearning doe ik uitgebreider verslag van deze presentatie. Het was voor mij een echte opsteker! Vooral omdat ik nog helderder heb gekregen wat de rol kan zijn tussen digitale learning content en kennisverankering. Naar mijn idee zijn we hier enorm mee geholpen. Gijsbert ken ik nog uit de tijd dat ik als student Onderwijskunde de module 'ICT en onderwijsleerprocessen' heb gevolgd. Na afloop van de bijeenkomst heb ik hem vriendelijk gevraagd of wij mee mogen kijken in de werkomgeving van de cursus. Daar staan de verschillende leerobjecten die worden ingezet.

Verder doe ik verslag van een andere presentatie 'Flexibele leerobjecten', gegeven door Jan Rasenberg van de Hogeschool Rotterdam. Hij verwijst naar David Merrill, goeroe op het gebied van leerobjecten. Merrill maakt een onderscheid in kennisobjecten en strategie-objecten. Kennisobjecten zijn didactisch neutraal. Lees verder...

dinsdag 4 maart 2008

(concept) projectvoorstel

Op Blackboard staat inmiddels het concept projectvoorstel. Donderdag bespreken en definitief (voor zover dat mogeljk) maken....

PABO doet mee!

Afgelopen week hebben Anita en ondergetekende een gesprek gehad met Nicole van Son (directeur) en Theo Pullens promovendus) van de PABO. Het gesprek (door ons goed voorbereid aan de hand van het concept projectplan) heeft de volgende resultaten opgeleverd:
  1. de PABO doet mee, geen keus: zeer nodig in het PPO project;
  2. er worden 2 collega's door Nicole gepolst voor het projectleiderschap ( Hans vd Heijden, Ad vd Heijden, naast Theo Pullens);
  3. investering in tijd: 1 dag/week;
  4. er wordt budget aangevraagd;
  5. prioritering: 1. actuele beroepskennis, 2. metakennis (CoP's en CoL's)
  6. starten 1 september 2008;
  7. LIC neemt het inititatief en bereid het project voor.
Zo, een mooi resultaat! Het voorbereiden van het gesprek heeft zijn vruchten afgeworpen. Deze aanpak ook toepassen bij de nog te benaderen academies.
Inmiddels hebben ATM en de beide bouwacademies aangegeven interesse te hebben voor dit project...nu nog een financiele academie??


maandag 3 maart 2008

Pragmatisme en behoefte

Een bijdrage mijnerzijds. Ik denk dat we goed moeten weten waar academies behoefte aan hebben. Waar lopen ze met het organiseren, structuren, creëren en vastleggen van kennis tegenaan? Waar heeft men behoefte aan, waar kunnen wij als LIC een meerwaarde in vervullen?

Dit zijn zo even wat gedachten.

zondag 24 februari 2008

Week 9

Deze week wordt gewerkt aan een (concept) projectplan en wordt een begin gemaakt met inrichten van de LIC-Wiki.

woensdag 20 februari 2008

Week 8

Project Kennisverankering en de verbinding met Digitale Learning Content (DLC)

Na een aantal smartboardsessie aan de hand van mindmaps worden de beelden rond kennisverankering steeds duidelijker. Over welke kennis hebben we het eigenlijk? Hoe legt de opleiding zijn kennis vast? Gaat het nu om het verankeren van kennis binnen het curriculum of binnen het individu? Wat is de relatie met de andere projecten binnen het programma Onderwijsontwikkeling? etc etc. Op al deze vragen kunnen we inmiddels als projectgroep voorlopige antwoorden formuleren..

De ideeen/beelden tot dusver:

  • De kennis(gebieden) zoals die genoemd wordt in de onderwijsvisie van Avans staat centraal (actuele beroepskennis, fundamentele basiskennis, metakennis en ervaringskennis)
  • Kennis definieren uitgaande van de competenties die in de opleiding centraal staan
  • De kennisgebieden die hierboven genoemd zijn vormen de brug naar o.a. het project Digitale Learning Content (DLC)
  • Wiki's en weblogs samen met academies gaan opzetten
  • tutoring en mentoring
  • Diagnostische toetsing (fundamentele basiskennis) automatiseren

De projecten DLC en Kennisverankering niet echt samenvoegen, wel nauw samenwerken door o.a. bij dezelfde academies te starten.